In Vlaanderen kiest de overheid steeds vaker voor een intendant of omgevingsbemiddelaar wanneer ruimtelijke projecten dreigen vast te lopen. Deze onafhankelijke bemiddelaar speelt een sleutelrol in complexe dossiers zoals De Nieuwe Rand (Oosterweel), Ventilus, het ECA-project in de Antwerpse haven, het Turnhouts Vennegebied en de Kustvisie. Dankzij hun neutrale positie kunnen omgevingsbemiddelaars al vroeg in het proces worden ingezet om vergunningsaanvragen voor te bereiden, mogelijke bezwaren te verkennen en zo conflicten te vermijden. Maar ook wanneer de spanningen al zijn opgelopen, brengt een omgevingsbemiddelaar opnieuw dialoog en richting in het proces.

Omgevingsbemiddeling richt zich op trajecten waar belangen (kunnen) botsen en waar blokkades dreigen – juridisch, maatschappelijk of politiek. De bemiddelaar werkt binnen duidelijk omlijnde ecologische en juridische grenzen, en faciliteert onderhandelingen en dialoog om tot gedragen oplossingsrichtingen te komen. Hij of zij opereert als onafhankelijke verkenner en bruggenbouwer: iemand die het overzicht bewaart, stakeholders rond de tafel krijgt en de overheid adviseert zonder de besluitvorming zelf over te nemen.

Terwijl participatie vooral preventief werkt, biedt omgevingsbemiddeling ook verlichting wanneer een project vastloopt of onder vuur komt te liggen. Ze combineert expertise, processturing en conflictbeheersing tot een traject dat projecten niet alleen opnieuw in beweging brengt, maar ook sterker en juridisch weerbaarder maakt.

De huidige vergunningspraktijk in Vlaanderen – met name de samenhang tussen omgevingsvergunningen, ruimtelijke ordening en milieuregels – wordt geconfronteerd wordt met een aantal stevige knelpunten: traagheid, juridische kwetsbaarheid, onduidelijkheid over procedurele stappen en het risico dat maatschappelijke weerstand en juridische procedures projecten blokkeren. De Gemengde Commissie Vergunningen stelt in hun eindrapport dan ook voor om sterk in te zetten op professionele omgevingsbemiddelaars: onafhankelijke experts die vroegtijdig in het traject betrokken worden om dialoog te faciliteren, belangen in kaart te brengen, oplossingsrichtingen voor te bereiden en zo te zorgen voor een robuustere vergunningverlening en besluitvorming. Deze bemiddelaars dragen bij tot een traject dat niet alleen technisch en juridisch gestructureerd is, maar ook maatschappelijk gedragen.

Belangrijk daarbij: de omgevingsbemiddelaar adviseert, verkent en brengt oplossingen in kaart, maar de finale beslissing blijft altijd een politieke bevoegdheid. Overheden én private actoren – vastgoedpromotor of particulier – kunnen een omgevingsbemiddelaar inschakelen, of dit gezamenlijk doen. Hun doel is niet om te onderhandelen namens één partij, maar om een brug te slaan tussen uiteenlopende belangen en zo het traject juridisch en maatschappelijk sterker te maken. Een transparante, goed gedocumenteerde bemiddeling verhoogt bovendien de robuustheid van de uiteindelijke beslissing – een troef wanneer later bezwaren of procedures volgen.

Nico rondde in 2025 de opleiding Omgevingsbemiddelaar af, een programma van de Faculteit Rechten in samenwerking met de masteropleiding Stedenbouw en Ruimtelijke Planning van de Universiteit Antwerpen.

Zijn jarenlange ervaring met de financiële, juridische, economische en ecologische aspecten van vastgoedprojecten, in combinatie met zijn academische kennis en expertise o.a. als onderzoeker binnen het DRUM-team (Duurzaam Ruimtegebruik en Mobiliteit) van het Departement Omgeving van HOGENT, stelt hem in staat om vergunningstrajecten in al hun complexiteit grondig te analyseren en effectief te begeleiden.